А.М.Сидорова аатынан «Ситим» КК уонна «Күөрэгэйдээх Күөрдэмнэр» литературнай түмсүү РФ Дьиэ кэргэн, СӨ Оҕо саас уонна Хаҥалас улууһугар Дьиэ кэргэн уонна Оҕо саас сылларыгар Оҕо көмүскэлин күнүгэр аналлаах «Иэйиибин уһугуннарбыт күн оҕом миэнэ» диэн кэтэхтэн хоһоон күрэҕин ыытта. Күрэх сыала- оҕоҕо төрөөбүт тыл нөҥүө истиҥ сыһыаны, тапталы тириэрдии. Хоһооҥҥо ирдэбил бэрт судургу- оҕоҕо, кэнчээри ыччакка тапталы тириэрдэр, итэҕэли, эрэли өйдөтөр ис хоһоонноох, үс строфаттан итэҕэһэ суох буолуохтаах. Конкурска 10-тан тахса айымньы киирдэ. Хоһооннору СР Үөрэҕириитин туйгуна, маастар- педагог, СР суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ Галина Иванова- Айтыына Уран, «Күөрэгэйдээх Күөрдэмнэр» литературнай түмсүү салайааччыта Саргылана Федорова- Саргылана Сайын сыаналаатылар.
Оҕо ааҕарыгар, ылынарыгар судургу суруйуулаах хоһоону талар уустук буолла. Хоһоон тыла оҕо курдук дьэргэйэн, ыллыы- туойа, оройунан көрөн мэниктии олоруохтаах диэн санаанан салайтаран маннык түмүгү таһаардыбыт:
1 миэстэ- Иванова Ульяна Захаровна- Ульяна Ива ( Бүлүү, Халбаакы)
2 миэстэ- Данилов Валерий Софронович- Эркин ( Хаҥалас, Покровскай)
3 миэстэ- Пахомова Надежда- Айтыына( Амма, Өнньүөс)
«Ырыа куттаах хоһоон» номинация – Ирина Харайданова- Сэгэлдьийэ Чээлэй (Томпо, Кириэс Халдьаайы)
«Нарын иэйии» номинация- Ольга Острельдина – Уокка (Хаҥалас, Покровскай)
Дьол уйата…
Эбээчиккэ- үөрүү күнэ
Дьикти кэрэ түбүк үүннэ,
Сарсыардаттан үөһэ көтүү
Лэппэрэҥнии тэйэ сүүрүү…
Ыллыы-ыллыы тиэстэ охсуу
Кэтилиэти кэккэлэтии,
Алаадьылаан сырылатыы
Билиниилээн битиргэтии…
Күндү ыалдьыт тахсар буолла
Сиэннэр кэлэр үөрүүлэрэ,
Эбээ аһа бэлэм буолла
Кэлиэхтэрэ-кэрэлэрэ…
Маннык дьоллоох түгэннэргэ
Эбээ «көтөр» бу күннэргэ,
Оҕо кэлбит үөрүүкэтэ
Сиэннэриниин сиэлиикэтэ…
Дьоһуннаахай бу көрсүһүү
Сылаанньытар бүгүн үөрүү,
Сыллаһардаах, куустуһардаах
Сылаас сыһыан- абылыырдаах…
Чуораанчыктыы чыбыгырыы
Чаҕаарыйар сиэн лыҥкыныы,
Эргичиҥнээн мэниктиирэ
Эйэҥэлиир киэргэллэрэ…
Дьол уйата -дьиэбит иһэ
Таптал кыыма уотун саҕар,
Аанньал онтон имэ кэйэ
Үөрэ-көтө үөһэ дайар…
Ульяна Ива.
Күөгүһүт оҕолор
Сандал сааспыт ырыата
Сайан киирэр сүрэххэ,
Көмүс күстэх оонньоото
Ыраас уулаах үрэххэ.
Үрэх уута киириитэ
Оҕо аймах үөрүүтэ,
Удьуор хаанын тардыыта
Күүстээх буолар,быһыыта.
Күөгү сүкпүт оҕолор
Аймалаһан иһэллэр,
Күүтэр үрэх айаҕар
Күргүөмүнэн кэлэллэр.
Күнү быһа тураллар,
Чиэрбэлииллэр сорохтор,
Мэниктиир да умнуллар
Дьоһун дьоннор буолбуттар.
Туппут балык үксүгэр
Үтэһэҕэ үөлүллэр,
Итии-буһуу үлүгэр,
Буспут балык сиэниллэр..
Хоруо буолбут сирэйдэр
Элэҥнэһэн көстөллөр,
Көрдөөх сырыы сирбэттэр
Көрсөн ыла күлсэллэр.
Булчут хааннаах удьуора
Мусталлар киэһэ бары,
Түмэр кулуһун уота
Күөгүһүт уолаттары.
Оҕо сааспын санатан
Күөгүлүүллэр оҕолор,
Аҕабын батыһарым,
Мин эмиэ балыктыырым.
Валерий Эркин
Айталыына
Киммит саамай эрдэһитий,
Сарсыардаттан чуопчаарарый,
Күлэн, үөрэн айманарый,
Саҥа күнү киэргэтэрий.
Айталыына, Айталыына —
Аанньал кыра кыысчааммыт,
Күммүт, ыйбыт, көмүсчээммит,
Күҥҥэ көрбүт туллукчааммыт.
Ийэ, аҕа тапталынан,
Бүөбэйдэнэн улаатыаҕыҥ,
Дьоҥҥор туһа киһи буолан,
Мэлдьи үөрдэн кынаттаныаҥ.
Хойут бэйэҥ ыал буолаҥҥын,
Оҕо-уруу тэнитиэҕиҥ,
Ийэ буолбут дьолун билэн,
Далбар хотун аатырыаҕыҥ.
Пахомова Надежда Михайловна – Айтыына.
Билиҥҥи кэмҥэ оҕолорбут барахсаттар сахалыы тылларын саппааһа аҕыйаан, сахалыы куттара куччаан, хайдах эрэ муна сылдьар кэмнэрэ. Онон судургу суруйуулаах, оҕо кутун-сүрүн тутар, тапталынан харыстыыр айымньылар наада буоллулар. Оннук айымньыларынан оҕолорбут сахалыы тыыннарын уһугуннарар, икки атахха бигэтик туруорар кыах хоһоонньут суруйааччыларга баар диэн көрөбүт. Оҕо хоһооно айарга төһө да уустук буоллар, бүгүҥҥү күрэххэ кыттааччылар тыл өҥүн- дьүһүнүн таба туһанан, ис киирбэх айымньылары ыыппыттарыттан үөрдүбүт. Бары кыттааччыларбытыгар махтанабыт. Аны да оҕоҕо аналлаах сэргэх- үтүө айымнылар айылла, ырыа буолан ыллана турдуннар.
Саргылана Федорова, Күөрдэм
