«Уусхомусфест» бырайыак өбүгэлэрбит тимири уһаарар култуураларын сөргүтэр, тарҕатар, хомус музыкатын пропагандалыыр уонна СӨ үөрэҕириитин туйгуна, учууталлар учууталлара бэлиэ хаһаайына, импровизатор- хомусчут, «Күөрдэм хомуһа» хомусчуттар ансаамбылларын төрүттээччи, салайааччы, биир дойдулаахпыт Антонина Семеновна Адамова аатын үйэтитэр сыаллаах үлэлээтэ. Эрдэ этиллибитин курдук, бырайыак үлэтэ от ыйын саҥатыттан саҕаламмыта. “Ситим” КК уонна “Самыртай” түмэл иһинэн тэриллибит оҕо сайыҥҥы сынньалаҥын площадкатын иитиллээччилэрэ (салайааччылар Свинобоева М.Е. , КК уус – уран салайааччыта, Захарова М.И., түмэл дириэктэрэ) Антонина Семеновна Адамова «Оскуолаҕа хомус куруһуога» диэн 1997 с. тахсыбыт үөрэтэр пособиетын тиэкиһин компьютерга таҥан бэлэмнээбиттэрэ. Биир дойдулаахпыт- СӨ норуотун маастара, тимир ууһа Александр Данилов- Хаҥыл уус Күөрдэм үрэхтэриттэн, тыаларыттан 50тэн тахса киилэ тимир хорҕолдьунун булан, атырдьах ыйын 30 күнүгэр Күөрдэмнээҕи Р.К. Захаров аатынан «Самыртай» түмэлгэ «Болгуо тимир төрөөһүнэ» тэрээһиҥҥэ уустары кытта уһаарбыта. 20 тэн тахса киилэ болгуо уһаарыллан хомус буолар аналланан Александр Данилов мастарыскыайыгар барбыта. Үлэбит барыта чөкөтүллэн, ахсынньы 5 күнүгэр ыытыллыбыт «Поющий хомус» диэн оҕолорго аналлаах хомус күрэҕэр түмүлүннэ.
Александр Данилов уһанар кыһатыгар биир идэлээхтэрин кытта үгүстүк сүбэлэһэн дойдубут тимириттэн 20 хомус чочуллан таҕыста. Хомус тыаһын таһаарыыга, уран тылын этигэн оҥорууга Роман Готовцев (Саха сирин уустарын сойуустарын председателэ, Уус Алдан), Баһылай Уаров (Сунтаар) көмөлөстүлэр. Сүрүн үлэтигэр Сергей Потапов (Верхоянскай), биир дойдулаахтарбыт Уйбаан Христофоров, Егор Захаров кыттыстылар. Хомус корпуһун Егор Захаров кутта. Александр Данилов, үксүн биилээх ууһа, бэйэтэ этэринэн: ”Хомус тылын олордор саамай уустук үлэ эбит, уопут тиийбэт буолан, балай эмэ туруулаһан сатаатыбыт, хомуһу оҥоруунан идэтийэн дьарыктаннахха, син ылсыахха сөп эбит»,- диэн санаатын үллэһиннэ. Хомус оҕоҕо аналлаах буолан, тутарга – хабарга дьоҕус, алтанынан кутуллубут харысхал оһуордаах, бырайыак уонна ПККФ логотиптаах анал футлярдаах. Онон үгүс киһи кыһамньытынан, уустар уустук үлэлэринэн — көрөргө да астык, тутарга да дьоҕус, үчүгэйкээн хомус төрөөн — үөскээн тахсыбытынан үөрүүбүт үгүс. Бырайыак иккис үлэтэ Антонина Семеновна Адамова «Оскуолаҕа хомус куруһуога» диэн иккистээн тахсыбыт анал үөрэх пособиета буолар. Хос тахсар кинигэ тыла – өһө уларытыллыбата. Халыҥ ойуулаах тастанан, «Оскуолаҕа хомус куруһуога», ахтыылар, хаартыскалар дэнэн үс түһүмэххэ араарыллан 47 экземплярынан таҕыста. Пособие республика оскуолаларыгар, эбии үөрэхтээһин тэрилтэлэригэр уонна «Уусхомусфест» бырайыак кыттыылаахтарыгар ананна. Кинигэ сүрэхтэнэн уһуйааччыларга, тэрилтэ салайааччыларыгар, библиотекаҕа, түмэлгэ бэлэх быһыытынан туттарылынна.
Ыччат дьоҥҥо анаммыт «Поющий хомус» күрэххэ 58 оҕо Тааттаттан, Томпоттон, Хаҥалас улууһун нэһилиэктэриттэн кытыннылар. Биирдиилээн толорууга Гриша Софронов (Хачыкаат), бөлөҕүнэн толорууга «Дьүрүһүй» (2 Дьөппөн) Гран При аатын ыллылар. Хомуһунан анал бириистэри Спиридон Спиридонович Шишигин, СӨ Үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ, СӨ култууратын туйгуна, Хаҥалас улууһун бочуоттаах олохтооҕо, конкурс дьүүллүүр сүбэтин председателэ уонна Михаил Николаевич Соловьев, «Эгопласт» ХЭТ салайааччыта, Антонина Семеновна Адамова үөрэппит, хомуска уһуйбут үөрэнээччитэ туруордулар. Кыайыылаахтарга уонна биһирэбил ылбыт ыччат хомусчуттарга анал бириистэри Аан дойдутааҕы хомус түмэлэ уонна киинэ, Антонина Адамова 1984 с . 2 Дьөппөн аҕыс кылаастаах оскуолатын выпусктара уонна 1999 с «Чарующие звуки хомуса» Аан дойдутааҕы хомус фестивалын оҕолорго лауреат аатын ылбыт «Күөрдэм хомуһа» ансаамбылын иитиллээччилэрэ анаатылар.
Дьэ, ити курдук Күөрдэмҥэ уус күөртэ күпсүйэн, балта тыаһа сатараан, хомус ырыата лыҥкынаан кутулунна, оҕо- аймах чугдаарда, үгүс киһи сүбэтэ кыттыста, биир улахан үлэ түмүктэннэ.
Кинигэ үлэтигэр сүбэ- соргу туһаайбыт үтүө дьоммутугар Иван Егорович Алексеевка- Хомус Уйбааҥҥа, Аан дойду норуоттарын хомуһун киинин уонна түмэлин президенигэр, тыл билимин дуоктарыгар; Анатолий Еремеевич Чичаховка педагогическай үлэ ветераныгар, Мэҥэ Хаҥалас Бүтэйдээх, Тараҕай нэһилиэктэрин, Майа с. Бочуоттаах олохтооҕор махтанабыт.
Нэһилиэккэ уус уонна хомус култууратын сөргүтэр үлэҕэ быһаччы үлэлэспит Александр Дмитриевич Даниловка- Хаҥыл ууска, СӨ норуотун маастарыгар; Спиридон Спиридинович Шишигиҥҥэ, СӨ Үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитигэр, Хаҥалас улууһун бочуоттаах олохтооҕор, үйэтитэр үлэҕэ тус сүбэнэн- аманан көмөлөһөр тумус туттар дьоммутугар Розалия Иннокентьевна Бравинаҕа, профессор, история билимин дуоктарыгар, Гуманитарнай чинчийии уонна хотугу аҕыйах ахсааннаах омуктар проблемаларын институтун сүрүннүүр үлэһитигэр, археология лабораториятын сэбиэдиссэйигэр; Римма Романовна Жирковаҕа, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын Дьаһалтатын уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыытылыстыбатын Тыл сайдыытын боппуруостарын сүрүннүүр управлениетын салайааччытыгар, тыл билимин кандидатыгар, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитигэр; үлэбитин сырдата турар Саха НКИК (салайааччы Марков О.О.); партнердарбытыгар Аан дойдутааҕы хомус түмэлигэр уонна киинигэр (салайааччы Бястинов Д.Д.), Дани Алмас компанияҕа (Салайааччы Скобелева Д.Н.), биир дойдулаахтарбытыгар- Тихон Николаевич Скрябиҥҥэ, СӨ Ил Түмэн дьокутаатыгар; Хаҥалас улууһун култууратын уонна духуобунай сайдыытын салалтатыгар; Саха сирин, Хаҥалас улууһун уустарын түмсүүлэригэр; тимиринэн уһаныы култууратын үөрэтиини саҕалаабыт урукку баһылыкпытыгар Александр Николаевич Константиновка, “Дьөппөн 2-с нэһилиэгэ” Тыа сирин поселениетын баһылыгар Ольга Аполлоновна Петуховаҕа, администрация коллективыгар; Максим Аммосович Куприяновка, республикатааҕы спорт уонна физическэй култуура киинин дириэктэрин солбуйааччытыгар, Дойдууһа Дархан аатынан “Сөргүтүү” региональнай общественнай тэрилтэ салайааччытыгар; Галина Ивановна Ивановаҕа, суруйааччы, маастар, 2 Дьөппөн нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕор; Кузьма Иванович Ефремовка, олохтоох депутатка; Матрена Иннокентьевна Захароваҕа Р.К. Захаров аатынан «Самыртай» түмэл дириэктэригэр, Февронья Ивановна Ефремоваҕа түмэл научнай үлэһитигэр, Ньургуйаана Руслановна Лебедеваҕа олохтоох библиотека салайааччытыгар, күрэҕи өйөөбүт Дьөппөн оскуолатын выпускниктарыгар уонна бу үтүө хамсааһыҥҥа кыттыспыт Дьөппөммүт айар- тутар дьонугар- сэргэтигэр,биир идэлээхтэрбитигэр барҕа махталбытын тиэрдэбит.
Хомус Уйбаан этэринии « … айар айылгы аана арыллар, толкуй туругурар, үйэлээх айымньы айыллар» кэмэ кэллэ, мантан инньэ Күөрдэммитигэр хомус тыаһа дьүрүһүйэ ыллыа диэн эрэнэбит.
